A Research on Ahmet Agaoglu's Participation in the1st Turkish History Congres and His Political, Ideological Thoughts

Abstract

20. yüzyılın başlarında basın toplumun siyasi-politik düşüncesinin oluşumu ve bilgisinin şekillendirilmesinde önemli rol oynadı. Gazeteci kimliğiyle tanınan Ahmet Ağaoğlu da, Türkiye'de ve özellikle Ankara'daki sosyo-politik olayları değerlendirmeyi amaçlayan siyasi fikirlerini gazetecilik görüşleri ışığında yorumladı. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Millî Mücadele döneminde Anadolu Ajansı'nın yeniden yapılandırılmasını gerekli görmüş ve bu sorumluluğu, Matbuat ve İstihbarat Genel Müdürlüğü görevinin ardından Ahmet Bey’e tevdi etmiştir. Bu çerçevede, 1924 yılında Ahmet Ağaoğlu, Anadolu Ajansı’nın Genel Müdürü ve aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkanı olarak bir süre görev yapmıştır. Öte yandan, 1932 yılında Ankara’da gerçekleştirilen I. Türk Tarih Kongresi, Türk milletinin tarihî kökenlerini ve kültürel bütünlüğünü vurgulayan önemli bir dönüm noktası olmuştur. Millî Mücadele’nin en ağrılı döneminde aldığı sorumluluğun farkında olan Ahmet Ağaoğlu, bu kongredeki katılımıyla, da Türk tarihine dair görüşlerini ve ideolojik duruşunu açıkça ortaya koymuş, Türk toplumunun kadim hukuk sistemlerini inceleyerek, kökensel hukuki yapıları ve gelenekleri, özellikle de aile hukukunu Batı'nın ve Hint-Avrupa toplumlarının anlayışlarıyla karşılaştırmış ve Türk toplumunun özgünlüklerini vurgulamıştır. Makalede Ahmet Ağaoğlu'nun I. Türk Tarih Kongresi'ne katılımını ve ideolojik düşüncelerini akademik bir perspektiften ele alınacak, Ağaoğlu’nun kongredeki konuşması, düşünsel katkıları, milliyetçilik, modernleşme ve laiklik ekseninde analiz edilecektir.