Ingmar Bergman’ın Yedinci Mühür Filminde Kadın, Veba ve Zamansal Gerçeklik

Özet

İnsanlık tarihinin farklı evrelerinin deneyimlerini ve toplumsal gerçekliklerini görsel ve anlatısal bir düzlemde sunan sinema, bireysel ve kolektif hafızanın inşasında merkezi bir rol oynamaktadır. Sinemanın kitlelere ulaşma gücü sayesinde tarihi olaylar ve toplumsal sorunlar etkili bir şekilde aktarılabilmektedir. Sinema, eğlencenin ötesinde, geçmiş ile bugünü ilişkilendirir, tarihsel bilgiyi yayar ve toplumsal meseleleri geniş kitlelere aktarır. Bu çalışmada, Ingmar Bergman'ın "Yedinci Mühür" filmi üzerinden 14. yüzyıl veba salgını döneminde cadılaştırılan kadınların durumunun incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada veba salgınında Avrupa'da ortaya çıkan büyük yıkım ve dönemin salgına yönelik batıl inançları ele alınarak, özellikle kadınların günah keçisi ilan edilerek cadı olarak suçlanmaları ve yakılmaları olgularından hareketle filmdeki karakterler ve olaylar, varoluşçuluk ve kadınların salgın ortamındaki rolleri gibi temalar üzerinden analiz edilmiştir.  Bu çalışmada incelenen film üzerinden veba salgını ve cadılık olgusu üzerinden dönemin toplumsal yapısının nasıl yansıtıldığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Bunu gerçekleştirmek amacıyla filmdeki sahnelerin tarihsel ve bilimsel gerçekliği doküman analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda Orta Çağ'da yaşanan olaylar hakkında akıl dışı neden arayışlarının olduğu, kilisenin etkin rolleri, din adamları ve soyluların sınıfsal çıkarları doğrultusunda, dezavantajlı bireylere, özellikle kadınlara yönelik suçlamaların olduğu ve onları işkencelere maruz bıraktıkları, kadınların şeytanla iş birliği yaptığı, cadılıkla ve toplumsal felaketlerin sebebi olmakla itham edildiği bulgularına ulaşılmıştır. Ayrıca toplumun yapılan propagandaların etkisiyle akıl dışı gerekçeleri benimsedikleri, bu durumun da cadı avları ve kadınlara yönelik şiddeti körüklediği olgusu da analizin önemli bulgusu arasında yer almıştır.